MUTLAKA GİDİP GÖRÜLMEYE DEĞECEK DOĞA HARİKASI CİDE

Gideros

RIFAT ILGAZIN EVİ

GENEL BİLGİLER:Cide İlçesi Batı Karadeniz Bölümünde Kastamonu İl sınırları içinde yer alan Kastamonu'ya bağlı bir ilçedir. İlçe Topraklarını kuzeyde Karadeniz, kuzeydoğuda Doğanyurt, Doğuda Şenpazar, güneyde Azdavay ve Pınarbaşı ilçe topraklarıyla batıda Bartın iline bağlı Kurucaşile ilçe topraklarıyla sınırlıdır.İlçenin doğusunda Gemi Dağı'na ulaşır ve Gölboğazı Deresine' ne kadar uzanır. Güneybatıya yönelen sınır Himmet Çayı vadisi takip ederek Valay Çayını enine keser ve Şehriban deresi vadisinden aynı yönde ilerler. Bu doğrultuda ilerleyen sınır Karakuş dağının kuzeyinde Zeytinlik Tepeye (1282m) ulaşır. Ve batıya yönelerek dolinlerle delik deşik olmuş Şeh dağını geçerek Devrekani (Kocaçay) Çayını enine keser. Batıya doğru Kaleburnu Tepesi (1078m), Halla Tepesi (1231m), Ayıcık Tepesi üzerinden geçen sınır Kulaksız geçidini aşarak kuzeybatıya sapar, Karakaya Tepesi (1443m) kuzey batısından Kez boğazını geçerek kuzeye yönelir. Kemrelik Tepesi (1220m) doğusundan itibaren Yol Deresi vadisini takip ederek İnce Burun batısından Karadeniz' e ulaşır.Bu sınırlar içersinde yer alan Cide İlçesi toplam olarak 85 köyden oluşur. Bu köyler Aydos Çayı, Fakaz Çayı, Devrekani Çayı ile kolları tarafından parçalanmış olan arazide, birbirinden uzak fakat yarı dağınık halde kurulmuştur.Cide İstanbul' a (513 km), Kastamonu' ya (148 km) uzaklıktadır.
TURİZMCide'nin hangi isimle ne zaman nerede ve kimler tarafından kurulduğu kesin olarak bilinmemektedir. "Cide" adı tarihi metinlerde ilk olarak Homeros'un ünlü eseri İlyeda'da anılır; "Erkek Yürekli Pylaimenes komuta eder Paphlagonialılara, gelmişler yaban katırlarıyla ünlü Enetlerin Yurdundan, Kytoros'ta, Sesamos'ta otururlar, Parthenios ırmagı çevresinde kurmuşlardır ünlü saraylarını, kentleri Kromna Aigialos, yüksek Erythinoi' dur." İlyada'da adı geçen Paphlagonia kentlerinden KYTOROS bugün Cide'nin çok az bir söylem farkıyla Gideros dedikleri sahil köyüdür. Fakat tarihi kaynaklara bakıldığında Cide'de Gasgaslar'ın, Paflagonyalılar'ın, Henetler'in, Romalılar'ın, Biazanslılar'ın, Candaroğulları'nın ve Osmanlılar'ın Yaşadığı yazılanlar arasındadır. Gasgaslar M.Ö.1400 yıllarında kuzeyde Karadeniz,Doğuda Kızılırmak'ın doğu tarafları,batıdan da Bolu'ya kadar genişce bir sınırı kapsadığını görürüz.Cide de bu sınırlar içindedir.Fakat Gasgaslar'ın bıraktığı herhangi bir tarihi eser bulunmamaktadır.Paflagonyalılar'a ait iskan yerleri ve arkeolojik sahalar,Devrekani çayının etrafında,Gökırmak,Devrek,Soğanlı,Filyos ve Bartın Çayları etraflarında rastlanmıştır.Cide'de arkeolojik amaçlı bir kazı yapılmadığı için bunlarla ilgili bir esere rastlanmadığı bilinmektedir. Yunan şairi Homer'in yaşadığı çağda Paflogonya'nın Cide Ve Kitoros(Gideros) taraflarında Henet veya Heneti adlı bir kavmin yaşadığı tarihçi Homeros tarafından söylenir. Cide merkezinin sahil kısmında Ceviz dibi adıyla anılan yerde bir saray harabesinin olması Pathenios'ların ünlü sarayının burda olduğunu destekler niteliktedir. Romalılar ve Bizanslılar kesin olarak Cide'de yaşamışlardır.Cide'de Callade Cide adına Y.Domma ve Caracolla adlarına kesilen paralar ve Cide'de bulunan pek çok kale bunların kanıtıdır.Örneğin Güble ve Gilivri arasında bulunan Çoban Kalesi denizden 50-60 m yüksek, tabii bir kayanın üzerine yapılmıştır.Romalılar döneminde yapılmış Osmanlılar döneminde tamir edilmiştir.Timle Kalesi ise deniz seviyesinden hemen hemen 100m yüksekliği olan doğal bir tepe üstüne kurulmuştur ve Bizans dönemine aittir. Gazallı Kalesi Cide'nin Köseli köyünde bir burun üzerinde kurulmuştur ve Bizans dönemine aittir. Okçu Kalesi Cide'nin batısında Okçular Köyünde bulunmaktadır.Batıdan doğuya doğru uzanan doğal bir kayanın üzerine kurulmuştur.Kalenin tam olarak ne zaman yapıldığı bilinmemektedir.İlçenin son yıllarda en önemli gelir kaynağı Turizm olmuştur. Cide ilçesi 11 km. kesintisiz plajı, Gideros, Aydos, Denizkonak, Uğurlu, Çayyaka, Akbayır ve İlyasbey sahilleri ile denize girmeye elverişlidir.Turistik tesisler %1,81 oranında yer kaplamaktadır. Kasaba mahallesinde limana yakın alanda bulunan tesislerden oluşmaktadır. İlçe Merkezinde bulunan bu tesis 1992 yılında tamamlanmış olup Kastamonu Valiliği İl Özel İdare Müdürlüğü Tarafından yaptırılmıştır. Bu tesislerin dışında Özel sektöre ait Alkan Otel, Beltaş Turistik Otel, Salcıoğlu Oteli, Ece Oteli vardır. Toplam yatak kapasiteleri 600 dür.Cide İlçesinin Turizm açısından iyi bir potansiyele sahip olduğu açıktır. Gideros koyu, Ilgarini Mağarası, Valla Kanyonu gibi doğa harikalarına sahip, 11 km sahil şeridi ve mavi ile yeşilin dost olduğu bu yerleşim yerinin geleceği sanayi alanında olmayıp vizyonunda deniz ve dağ turizminin yattığı çalışmalar yapılmalıdır. Ulaşım ve tanıtım sorunları aşıldığında Hem Kastamonu hemde ilçe ekonomisine büyük katkı sağlanabilecek alan TurizmdirCide’ nin turizm açısından önemli sayılabilecek değerlerinden biri de Yazar ve Şair Rıfat ILGAZ’ dır.
Rıfat Ilgaz'ın Evi
Ayrıca Cide ilçemizde halkın arasında halen, az da olsa kullanılan kıyafetler otantik yapısıyla ilgi toplamaktadır. Sarı Yazma Festivalinde adı geçen Sarı Yazma (Bayanların örtü olarak kullandıkları malzeme) yine insanların ilgisini çeken noktalardan biridir.Her yıl yapılan Rıfat ILGAZ Kültür Sanat ve sarı Yazma şenlikleri ilçenin turizmini hareketlendirici etkendir.